Του Φώτη Καλιαμπάκου
Τον περασμένο Οκτώβρη, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Γενική Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών ο υπογράφων βρέθηκε για λίγο στην Ελλάδα.
Μια μέρα καθώς αγόραζα εφημερίδες στο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς μου, ο ιδιοκτήτης, τον οποίο ασφαλώς γνωρίζω χρόνια, άρχισε να μιλάει για κάποιον επερχόμενο, και πολύ επώδυνο για την Ελλάδα συμβιβασμό στα εθνικά μας θέματα, ο οποίος ήδη συμφωνήθηκε όπως έλεγε κατά την συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στη Νέα Υόρκη λίγες μέρες νωρίτερα.
Με διάθεση χιούμορ αλλά και λίγο «προβοκατόρικα» τον ρώτησα: «Εσύ από πού το έμαθες; Στο είπε ο Μητσοτάκης ή ο Ερντογάν; Γιατί εγώ ήμουν εκεί, μάλιστα είδα, με τους άλλους συναδέλφους τον πρωθυπουργό αμέσως μετά τη συνάντηση σε μια εκδήλωση στην Αστόρια, και δεν έμαθα τίποτα». «Άλλοι, συνέχισα να τον πειράζω (εκτός ίσως από τους διερμηνείς και τους υπουργούς Εξωτερικών) δεν ήταν στη συζήτηση, άρα ποιος στο είπε»;
Μετά από μια αστεία συζήτηση ο φίλος μου αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι ακόμα κι αν είχε συμβεί πραγματικά αυτό που φοβόταν, ο ίδιος δεν θα ήταν σε θέση να το γνωρίζει…! Προφανώς αυτές οι σκέψεις εντάσσονταν στην τότε ατμόσφαιρα κάποιων μέσων ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων ότι η ίδια η συνάντηση καθ’ εαυτή αποτελεί αποτυχία, ότι νομιμοποιεί τον Τούρκο Πρόεδρο στις διεκδικήσεις του, ότι δεν θα έπρεπε καν να γίνει και το ότι έγινε σημαίνει ότι κάποιου είδους κρυφή ατζέντα, ασφαλώς αρνητική, πρέπει να υπήρχε…
Φέτος το κλίμα ήταν εντελώς το αντίστροφο. Η αποτυχία και το πρόβλημα ήταν το γεγονός ότι η προγραμματισμένη συνάντηση των δύο ηγετών ακυρώθηκε. Οπότε και πάλι άρχισαν να λέγονται διάφορα. Ότι είτε η χώρα μας είτε ο πρωθυπουργός έχουν «καταντήσει» να είναι εντελώς ασήμαντοι στη διεθνή σκηνή, ότι ο Τούρκος πρόεδρος που επισκέφτηκε αμέσως μετά το Λευκό Οίκο κυριαρχεί, ενώ ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν έχει προσκληθεί ακόμα εκεί, και μια σειρά τέτοιων σχολίων.
Μια άλλη, πιο φιλική προς την κυβέρνηση ερμηνεία, έλεγε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος είναι ενοχλημένος από την παρουσία της εταιρίας Chevron νότια της Κρήτης και γι’ αυτό δεν θέλησε να δει τον Έλληνα πρωθυπουργό. Και εδώ θα μπορούσε να μπει η προβοκατόρικη ερώτηση; «Σε ποιον από αυτούς είπε ο Ερντογάν, γιατί πραγματικά ακύρωσε την συνάντηση;» Και, ένα βήμα παραπέρα, «τους είπε άραγε την αλήθεια;»
Και εδώ μια έντιμη δημοσιογραφική προσέγγιση θα ήταν ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν πέραν από την, υπαρκτή και συνηθισμένη σε τέτοιες πυκνές για τους ηγέτες εβδομάδες, αλλαγή προγράμματος, υπήρχε και κάτι άλλο.
Πράγματι ο πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος θέλει να παρουσιάζεται και ως ο προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων, δεν θα άφηνε τη σημαντική ευκαιρία να καθίσει δίπλα στον Πρόεδρο Τραμπ για να συζητήσουν το μέλλον της Μέσης Ανατολής, για μια συνάντηση ρουτίνας μισής ώρας με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Τέτοιες συναντήσεις άλλωστε έχουν γίνει πολλές και πιθανότατα θα γίνουν κι άλλες. Επίσης αντικειμενικά το θέμα της Μέσης Ανατολής είναι πολύ πιο σημαντικό και φλέγον αυτή τη στιγμή.
Τώρα το αν ο Τούρκος πρόεδρος θα μπορούσε να βρει αργότερα χρόνο για να δει έστω και λίγο τον Έλληνα πρωθυπουργό και δεν το έκανε για κάποιους άλλους λόγους, είτε δυσαρέσκειας, είτε αλαζονείας, είτε επειδή ήθελε να αποφύγει να πει ή να ακούσει κάτι, είτε για άλλους λόγους δικής του εξωτερικής ή και εσωτερικής πολιτικής, (ή ακόμα επειδή απλώς βαρέθηκε ή ήταν κουρασμένος ή ήθελε να κάνει κάτι άλλο)… είναι κάτι που ασφαλώς δεν είναι απίθανο να συνέβη, αλλά μάλλον δεν μπορούμε να το ξέρουμε, οπότε το να ισχυριζόμαστε δημόσια σε πολύ υψηλούς τόνους, ότι το ξέρουμε για να τραβήξουμε επάνω μας την προσοχή ή τα κλικ, δημιουργεί σύγχυση και να μας κάνουν να χάνουμε τη μεγάλη εικόνα.
Ο δημοσιογραφικός χρόνος των εντυπώσεων είναι πολύ διαφορετικός από τον διπλωματικό. Τα ελληνοτουρκικά θέματα υπήρχαν, πολλά από αυτά στην ίδια περίπου μορφή, όταν οι δυο ηγέτες ήταν μικρά παιδιά και θα συνεχίσουν ενδεχομένως να υπάρχουν όταν οι ίδιοι δεν θα είναι πλέον στα πράγματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το αν έγινε μια ακόμα συνάντηση μισής ώρας ή όχι είναι μάλλον αδιάφορο. Όσο για το αν αυτό έκρυβε κάποια σκοπιμότητα θα φανεί ίσως από την πορεία των πραγμάτων ή από την επόμενη συνάντηση.
Στην ίδια κατηγορία εντάσσονταν εδώ και καιρό οι έντονες φήμες ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός όχι μόνο δεν θα προσκληθεί, όπως ο Πρόεδρος Ερντογάν στο Λευκό Οίκο αλλά δεν πρόκειται να τον δούμε μαζί με τον πρόεδρο Τραμπ ούτε σε … φωτογραφία!
Οφείλουμε μόνο να κάνουμε μια διάκριση. Αυτές οι φήμες ανήκαν ίσως σε μια διαφορετική κατηγορία, αφού διαδίδονταν μεταξύ άλλων και από κάποια πρόσωπα, τα οποία, δεν ήταν πάντοτε εντελώς γραφικά, ενώ κάποια από αυτά, τουλάχιστον εντελώς θεωρητικά, θα μπορούσαν να έχουν κάποιου είδους πληροφόρηση από πρόσωπα κοντά στον Αμερικανό πρόεδρο. Οι φήμες αυτές επίσης εντείνονταν όσο οι δύο ηγέτες είχαν βρεθεί με διάφορες αφορμές στον ίδιο χώρο και δεν είχαν συνομιλήσει.
Τώρα λοιπόν που σύμφωνα με πηγές από την Αθήνα είναι πιθανή μια συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο, αξίζει να επανέλθουμε από τις στήλες του Hellenic DNAστην επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στο Λευκό Οίκο και την πιθανολογούμενη, μετά από της σύντομη συνομιλία τους, συνάντηση το επόμενο διάστημα του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, κάτι που θα κάνουμε εν είδει αποτίμησης της πολύ πυκνής και για τους δημοσιογράφους εβδομάδας στη Νέα Υόρκη, με τις εργασίες στον ΟΗΕ να έχουν ολοκληρωθεί.
