Νότιο Μανχάτταν. Hebrew Union College- Jewish Institute of Religion. Eκδήλωση στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων

Για το Hellenic DNA: Φώτης Καλιαμπάκος.

Κάθε χρόνο το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη οργανώνει μια εκδήλωση στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων. Η μέρα που καθιερώθηκε από το ελληνικό κράτος με προεδρικό διάταγμα ως ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ελλήνων Εβραίων είναι η 27η Ιανουαρίου, η οποία ταυτίζεται και με την Διεθνή μέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος.

Η φετινή εκδήλωση στη Νέα Υόρκη πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιανουαρίου, στο χώρο που επιλέγεται τα τελευταία χρόνια και αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για την εκδήλωση, το Hebrew Union College- Jewish Institute of Religion, στον ευρύτερο χώρο του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) στο νότιο Μανχάταν.

Την πρωτοβουλία για την εκδήλωση είχε η Γενική Πρόξενος στη Νέα Υόρκη Ιφιγένεια Καναρά, συνεπικουρούμενη από τον Σύλλογο των Φίλων του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας, τον οποίο διευθύνει ο Solomon Asser, ο συνεργάτης του συλλόγου Leon Levi ήταν και ο συντονιστής της εκδήλωσης. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και ο Γενικός Πρόξενος του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη Ofir Akunis.

IMG 9459
Η Γενική Προξένος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Ι. Καναρά. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ομιλία της Γενικής Προξένου της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη. Η κυρία Καναρά μίλησε για το ασύλληπτο μέγεθος του εγκλήματος της εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και θέλησε να αναφερθεί και στο σήμερα με τους κινδύνους που υπάρχουν για τις ανθρώπινες κοινωνίες από αντίστοιχες ακραίες ιδεολογίες. Τόνισε επίσης ότι η μνήμη και η γνώση για το παρελθόν μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή τέτοιων φαινομένων στο μέλλον, και μίλησε για μια σειρά δράσεων του ελληνικού κράτους στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων.

«Το ολοκαύτωμα μας θυμίζει με τον πιο επώδυνο τρόπο για τα βάθη της αβύσσου στα οποία μπορεί να πέσει η ανθρωπότητα όταν κυριαρχήσουν το μίσος και η έλλειψη ανοχής της διαφορετικότητας» τόνισε η Γενική Πρόξενος. «Ακόμα και σήμερα», συνέχισε η Γενική Πρόξενος, ο αντισημιτισμός δεν έχει εκλείψει, μεταλλάχτηκε και γι’ αυτό είναι καθήκον μας να διδάξουμε στη νέα γενιά την ιστορία του ολοκαυτώματος.

Στην Ελλάδα επικεντρώνουμε στην παιδεία, αλλά και στην αντιμετώπιση των ψεύτικων πληροφοριών, ιδιαίτερα στο διαδίκτυο, ενώ παράλληλα δημιουργούμε το νέο μουσείο του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη με το βλέμμα στις επόμενες γενιές» κατέληξε καταχειροκροτούμενη η κυρία Καναρά.

Η ομιλία του Γενικού Προξένου του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη κυρίου Ofir Akunis περιλάμβανε και μία έκπληξη καθώς, όπως αφηγήθηκε ο ίδιος η σεφαραδίτικης καταγωγής οικογένειά του έζησε για αρκετά χρόνια στη Θεσσαλονίκη προτού μετακομίσει, και στάθηκε τυχερή, δεδομένων των όσων ακολούθησαν, στην επιλογή του χρόνου που συνέβη αυτό, τη δεκαετία του 1930.

IMG 9477
Η ομιλία του Γενικού Προξένου του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη κυρίου Ofir Akunis. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Μάλιστα η κατάληξη -s στο όνομά του αποτελεί μόνο μέρος της ελληνικής κληρονομιάς στην οικογένειά του, αφού, όπως τόνισε ο κύριος Akunis, η οικογένειά του παράλληλα με την εβραϊκή της κληρονομιά, βρήκε, υιοθέτησε και πήρε μαζί της πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία στον ελληνικό πολιτισμό.

Ο Γενικός Πρόξενος του Ισραήλ ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους για την παρουσία τους, την κυρία Καναρά για την διοργάνωση της εκδήλωσης. Αναφέρθηκε και αυτός για την ανείπωτη τραγωδία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αλλά θέλησε να μιλήσει και για το σήμερα, για τον ανερχόμενο, όπως είπε αντισημιτισμό αλλά και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. «Όταν οι Ναζί μιλούσαν για την επιθυμία τους να εξοντώσουν τους Εβραίους, είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Akunis, δεν έγιναν από την αρχή πιστευτοί.

Κι όμως έπρεπε να τους πιστέψουμε γιατί το εννοούσαν. Το ίδιο και σήμερα, όταν ακραίες οργανώσεις ή και κράτη λένε ότι στόχος τους είναι ο αφανισμός του κράτους του Ισραήλ πρέπει να τους πιστέψουμε. Ο κύριος Akunis αναφέρθηκε και στα τραγικά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου.

Την καθιερωμένη στην εκδήλωση εβραϊκή προσευχή έκανε η Diana S. Gerson. Η Ραβίνος, η οποία διατηρεί στενή σχέση με την Ελλάδα και μελετά την ελληνική ιστορία, διάβασε ποιήματα και προσευχές στα αγγλικά αλλά και τα εβραϊκά ενώ κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων του ολοκαυτώματος

Τον Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο εκπροσώπησε ο Επίσκοπος Διοκλείας Νεκτάριος, ο οποίος προειδοποίησε και αυτός για τον ανερχόμενο αντισημιτισμό.

IMG 9509
Ο Επίσκοπος Διοκλείας Νεκτάριος εκπροσώπησε τον Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Στη συνέχεια, και σαν εισαγωγή στην κεντρική ομιλία της εκδήλωσης προβλήθηκε ένα σύντομο, αλλά συγκλονιστικό βίντεο, παραγωγή του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας με τον τίτλο: “Hidden Children”, το οποίο αφορούσε παιδιά τα οποία φιλοξενούνταν από άλλες ελληνικές οικογένειες στην περίοδο της κατοχής για να κρύψουν την εβραϊκή τους καταγωγή και να μην συλληφθούν από τους Γερμανούς, τις περισσότερες περιπτώσεις μακριά από τους γονείς τους, οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις δεν επέστρεψαν ποτέ για επανενωθούν μαζί τους, αφού δολοφονήθηκαν από τους Ναζί.

Τα παιδιά αυτά και καθώς και οι άλλοι συγγενείς των εκατομμυρίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος, έζησαν όλη τους τη ζωή κουβαλώντας αυτό το, αφόρητο πολλές φορές, φορτίο του παρελθόντος, ζώντας με το προσωπικό αλλά και συλλογικό τραύμα ενός γεγονότος που σημάδεψε την ανθρώπινη ιστορία. Ανάμεσα σε αυτά τα παιδιά μια κοπέλα η οποία έμαθε σε ηλικία δεκατριών ετών, όταν ο θετός της πατέρας ήταν ασθενής σε νοσοκομείο και δεν ήθελε να πάρει μαζί του το μυστικό, ότι οι γονείς της την εμπιστεύτηκαν στην μόνη οικογένεια που γνώρισε για να τη σώσουν και δεν επέστρεψαν ποτέ.

IMG 9455
Κάθε χρόνο το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη οργανώνει την εκδήλωση στη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων στο Hebrew Union College- Jewish Institute of Religion. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Σε μία άλλη ιστορία ασύλληπτης βαρβαρότητας, ένα μικρό παιδί είδε από το παράθυρο του σπιτιού της οικογένειας που το φιλοξενούσε, ένα Γερμανό στρατιώτη να δείχνει αρχικά ένα ανθρώπινο πρόσωπο και να παρασύρεται στο να παίξει χιονοπόλεμο με μια παρέα παιδιών και ξαφνικά θυμωμένος από τις χιονόμπαλες που δέχτηκε να σκοτώνει εν ψυχρώ ένα αθώο παιδί…!

Για αυτά ακριβώς το τραύματα των θυμάτων που έζησαν, ανέλαβε να μιλήσει ένας από τους κατεξοχήν ειδικούς, ο καθηγητής κλινικής ψυχολογίας και ψυχανάλυσης, διευθυντής του αντίστοιχου μεταδιδακτορικού προγράμματος του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Δρ. Σπύρος Ορφανός.

Με καταγωγή από τη Ερεικούσσα ο διακεκριμένος καθηγητής μετέφερε στο κοινό μια σειρά προσωπικές ιστορίες που αφορούσαν την προσπάθεια να σωθούν οι Εβραίοι του μικρού αυτού νησιού, με τις αναμνήσεις και τα «τραύματα» των δικών του να μεταφέρονται στη Νέα Υόρκη όπου μεγάλωσε ο ίδιος.

IMG 9558
Ο καθηγητής κλινικής ψυχολογίας και ψυχανάλυσης, διευθυντής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Δρ. Σπύρος Ορφανός μιλάει στην εκδήλωση. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Αργότερα η επαφή του με παιδιά θυμάτων, με ανθρώπους που επεβίωσαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και άλλες καθημερινές ιστορίες, σε συνδυασμό με αυτές που προηγήθηκαν στην προβολή, του έδωσε την ευκαιρία να εξηγήσει στο κοινό τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις στο πώς επιδρά στους ανθρώπους αλλά και μεταφέρεται στις επόμενες γενιές το τραύμα από αυτές τις εμπειρίες, τις ασφαλώς αρνητικές, αλλά ίσως και κάποιες θετικές για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα, συνέπειες στην ανθρώπινη ψυχολογία, τις δυνατότητες ίασης ή διαχείρισής του είτε από τους ίδιους τους ανθρώπους και τους αμυντικούς μηχανισμούς τους οποίους αναπτύσσουν, είτε με τη βοήθεια των ειδικών.

Αυτό το διαγενεαλογικό τραύμα (intergenerational trauma) εντοπίζεται, τόνισε κύριος Ορφανός, όχι μόνο σε άτομα, αλλά και σε συλλογικές οντότητες και μεταφέρεται για πάνω από μία γενιές. Ο κύριος Ορφανός είπε ότι είναι αποδεκτό, ίσως και ενός είδους ίαση, αν κάποιοι κλαίνε όταν έρχονται σε επαφή με τέτοιου είδους βιώματα, αν και ίδιος κλαίει, παρά την επανειλημμένη επαφή του με τα βιώματα αυτά, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν είναι αποδεκτό να ανέχεται κανείς, τόνισε με σαφή αιχμή για τις πρόσφατες εξελίξεις, το ναζιστικό χαιρετισμό!

Στη συνέχεια η κόρη του κυρίου Ορφανού Λίνα τραγούδησε με τη συνοδεία του Μάρτιν Νέρον στο πιάνο, στα ελληνικά και τα εβραϊκά, όπως της είχε συστήσει κάποτε ο ίδιος ο συνθέτης, αποσπάσματα από το Μαουτχάουζεν του Μίκη Θεοδωράκη και Ιάκωβου Καμπανέλλη, με το συγκινημένο κοινό να σιγοτραγουδά μαζί της. Πρωτύτερα ο πατέρας της είχε αναφερθεί στην πρώτη δική του εμπειρία με αυτά τα τραγούδια, για τα οποία τόνισε τη σημασία που είχε η τραυματική εμπειρία των δημιουργών από στρατόπεδα συγκέντρωσης, στην περίπτωση του συνθέτη σε στρατόπεδα πολιτικών κρατουμένων, ενώ στην περίπτωση του στιχουργού το Μαουτχάουζεν.

IMG 9594
Η Λίνα Ορφανού τραγούδησε με τη συνοδεία του Μάρτιν Νέρον στο πιάνο. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πλήθος επισήμων και διακεκριμένων ομογενών, ανάμεσά τους, η διευθύντρια του γραφείου Δημόσιας Διπλωματίας της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, ο Σάκης Φλώρος επίσης από το Γραφείου Τύπου, ο διευθυντής του Γραφείου του ΕΟΤ στη Νέα Υόρκη, Κωνσταντίνος Χαροκόπος, ο διευθυντής του Γραφείου Οικονομικών Υποθέσεων της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Νίκος Θωμόπουλος, ο καθηγητής του CUNY Νίκος Αλεξίου, η εκτελεστική διευθύντρια του HACC,Αλεξάνδρα Σπύρου-Μητσάκη, η Νάνσυ Παπαιωάννου, ο Λου Κάτσος κ.α.

IMG 9456 1
Η εκδήλωση, στο Hebrew Union College- Jewish Institute of Religion, που οργανώνει το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, στον ευρύτερο χώρο του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU) στο νότιο Μανχάταν. Photo: Hellenic DNA. Credit: F. Kaliampakos

Ελπιδοφόρος: Πρόκειται για μια ανείπωτη τραγωδία που φέρνει στη σκέψη μας το αυθόρμητο και αναπάντητο ερώτημα ”γιατί”

Στην Κωνσταντινούπολη βρέθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, προκειμένου να συμμετάσχει στις συνεδριάσεις της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της οποίας είναι μέλος. Χθες,

Read More »

Αποκριά, η Ελληνική!!

Χιλιάδες πολύχρωμοι καρναβαλιστές σε όλη την Ελλάδα, δημιούργησαν ποτάμια κεφιού, μαγνητίζοντας τα βλέμματα των χιλιάδων θεατών, σε πολλές πόλεις της Ελλάδος. Απόκριες. Μια γιορτή που

Read More »